ویروس COVID-19 و کمبود ماسک صورت/ تولید این ماسک‌ها چرا واقعا دشوار است؟
گروه ترجمه و تولید گروه رسانه ای بسپار/ ایران پلیمر کشور چین در حال حاضر روزانه 200 میلیون ماسک صورت تولید می‌کند؛ بیش از 20 برابر مقداری که در آغاز ماه فوریه تولید می‌کرد. علت چنین رشدی در تولید، شیوع ویروس کرونا بوده است. این ماسک‌ها شامل ماسک‌های سبک‌وزنی می‌شوند که مردم به امید محافظت در برابر ویروس کرونا استفاده می‌کنند و همچنین ماسک‌های سنگین‌تری از نوع N95 که توسط کادرهای پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
اما با این حال هنوز تولید به اندازه کافی برای پاسخ به نیازهای محلی و جهانی وجود ندارد و بنابراین در حال حاضر فرمانی فوری در دستور کار چین قرار گرفته است.
به گفته مقامات، کارخانه‌های تولیدکننده ماسک با 110 درصد ظرفیت تولید خود در حال کار هستند و کارخانه‌هایی که پیشتر در حوزه تولید کفش، iPhone و خودرو فعالیت می‌کردند، در حال تغییر خط تولید خود به تولید ماسک هستند. ماشین‌آلاتی که تا امروز الیاف پوشک و نوار بهداشتی تولید می‌کردند، به تولید مواد اولیه برای ماسک مشغول شدند. Guan Xunze عضو هیئت مدیره گروه دارویی Shengjingtong طی یک تماس تلفنی به NPR گفته است: «ساختن ماسک به آن سادگی که گمان می‌کنید نیست. ما باید حلقه‌های دور گوش و نوارهای فلزی روی بینی و بسته‌بندی را نیز تولید کنیم و سامانه بسیار بزرگ‌تری درگیر است.»
این شرکت یکی از هزار شرکتی است که در پی تغییرات خط تولید، به ارتش تولید ماسک – نامی که دولت به تولیدکنندگان ماسک داده- پیوسته است و با کمک‌های سخاوتمندانه شرکت‌های زیرمجموعه دولت، فضای استریلی را در کارخانه دارویی خود با ماشین‌آلات دست دوم پر کرده تا ماسک‌ها را سر هم کند. در طول 11 روز این گروه بیش از 10 هزار ماسک N95 در روز تولید کردند که این رقم اکنون به 200 هزار رسیده است.
در حال حال از 200 میلیون ماسکی که به صورت روزانه تولید می‌شوند، تنها 600 هزار عدد ماسک‌های استاندارد N95 هستند که توسط پرستاران و پزشکان مورد استفاده قرار می‌گیرند. قانون‌گذاران محلی توانستند چندین مجوز جدید را برای بازگشایی کارخانه‌های بیشتر با خط تولید ماسک‌های باکیفیت، شامل ماسک‌هایی برای متخصصین پزشکی، اخذ کنند اما این بلندپروازی‌ها با یک گلوگاه متوقف شده است.
هر دو ماسک‌های تولیدشده، چه نوعی که ویژه پزشکان است و چه نوع معمولی، نیازمند پارچه‌های تولیدشده به روش دمش مذاب (melt blown) هستند. این پارچه یک ماده بسیار مرغوب از الیاف سنتزی بسپاری است که لایه فیلتر داخلی ماسک را تشکیل می‌دهد و به فردی که از ماسک استفاده می‌کند امکان تنفس در عین کاهش احتمال به داخل کشیدن ذرات عفونی را می‌دهد.
آقای Markus Muller، مدیر فروش شرکت آلمانی Reicofil که در حوزه تولید این ماده اولیه پیشرو است می‌گوید: «ما درباره الیافی صحبت می‌کنیم که قطر آن‌ها کمتر از یک میکرون است و بنابراین در مقیاس نانو صحبت می‌کنیم.» هم‌اکنون دنیا به سبب افزایش تقاضای ماسک و دشواری در تولید این مواد، با کمبود این پارچه‌ها مواجه شده است.
قیمت هر یک توپ پارچه از این ماده دسته کم 3.8 میلیون یورو (4.23 میلیون دلار) است که ماشین‌آلات پس از ذوب کردن مواد پلاستیکی و دمیدن آن‌ها به صورت پشمکی، آن‌ها را به صفحات تخت برای ماسک یا سایر محصولاتی تبدیل می‌کنند که نیازمند فیلتر است. ماشینی مشابه می‌تواند پارچه‌ای مشابه را تولید کند که در تولید ماسک صورت و لباس‌های مخصوصی استفاده می‌شود که برای محافظت در برابر کرونا توسط پزشکان و پرستاران پوشیده می‌شود.
آقای Muller می‌گوید: «تولید این ماشین‌آلات به واسطه دقت بالای آن ساده نیست. الیاف باید با هوای داغ کشیده شوند و این هوا باید در شرایط کاملا مطلوب در ماشین قرار گیرد. بزرگ‌ترین چالش این است که بسیاری از ماشین‌ها نمی‌توانند مواد با کیفیت یکپارچه تولید کنند. ما هر روز در حدود پنجاه درخواست تامین این مواد و خرید خط تولید آن‌ها را دریافت می‌کنیم که عمده آن‌ها از چین است اما مجبوریم که تقریبا همه این درخواست‌ها را رد کنیم چرا که ساخت تنها یک عدد ماشین بین 5 تا 6 ماه به طول می‌انجامد.»
شرکت‌های چینی تقریبا در حدود 3 میلیون تن پارچه بی‌بافت را در سال تولید می‌کنند که پارچه‌های تولیدشده به روش دمش مذاب کمتر از 1% از آن‌ها را تشکیل می‌دهند.
برای پر کردن خلاء تولید این پارچه‌ها، طی ماه گذشته، شرکت نفت و گاز Sinopec در کشور چین 200 میلیون یوآن یا در حدود 29 میلیون دلار برای پایه‌گذاری 10 خط تولید جدید این نوع پارچه‌ها، سرمایه‌گذاری کرده است.
آقای Timothy Robson که مدیر توسعه کسب‌وکار در شرکت Hills در فلوریدا است، نسبت به کیفیت این خطوط تولید بدبین است؛ چرا که این خطوط تولید باید استانداردهای دقیقی را برای تولید ماسک‌های مورد استفاده توسط پزشکان رعایت کنند. شرکت Hills یکی از شرکت‌های انگشت‌شمار در دنیا است که می‌تواند چنین ماسک‌هایی را تولید کند. Robson می‌گوید: «این ماشین‌آلات همانند یک توستر نیستند. نمی‌توانید آن‌ها را بخرید، به برق بزنید و از آن‌ها استفاده کنید. این یک فرایند صنعتی است. کشور چین خیلی بی‌نظم عمل می‌کند؛ گاه فکر می‌کنید در یک کارخانه غربی هستند و گاه بعضی کارخانه‌ها مانند کلبه‌های خرابه‌ای هستند که می‌خواهند کالای به ظاهر خوب را به بازار عرضه کنند.»
شرکت‌های مهندسی چینی می‌گویند زمان سختی برای آن‌هاست. Leo Liu مدیر فروش شرکت ماشین‌آلات Haigong در چین که در حوزه مونتاژ کردن قطعات ماشین‌های دمش مذاب، وارداتی از امریکا، ژاپن و آلمان، فعالیت می‌کند، می‌گوید: «ما در حدود 6 ماه برای ساخت هر ماشین زمان صرف می‌کنیم و یک ماه دیگر نیز برای مونتاژ کردن قطعات آن. از منظر همه ما تولید ماسک اهمیت دارد اما همه فرایند آن را درک نمی‌کنند و زمانی که هزینه این ماشین‌آلات مشخص می‌شود، کنار می‌کشند.»
به ادعای شرکت پتروشیمی Yanshan برای سر هم کردن 10 خط تولید پارچه به روش مذاب دمشی، به 16 روز نیاز است و نه 6 ماه.
از ابتدای شیوع این ویروس در دنیا، عرضه ماسک‌های صورت به صورت قابل توجهی با کاهش مواجه بود. به نحوی که استانداری‌ها ارسال ماسک به مقاصد دیگر در چین را آزاد کردند. در برخی دیگر از استان‌ها نیز به کارخانه‌ها دستور داده شده است که خط تولید خود را به تولید ماسک تغییر دهند.
پس از آن که مقامات محلی با چنین درخواستی به سراغ Li Laibin مدیر عامل شرکت Private Bedding رفتند، این شرکت ده خط تولید خود را که پیشتر به تولید روتختی مشغول بود تغییر دادند تا از این پس به تولید لباس‌های محافظ مخصوص پزشکان تغییر دهند. پس از گذشت چند روز از این تغییرات در مدل تولید، این کارخانه به تولید روزانه 2000 لباس محافظ دست یافت.
در یک کارخانه تولیدکننده لباس زیر در شمال غربی شهر Changchun اما مدت زمان بیشتری – 8 روز- برای دستیابی به تولید روزانه 3000 ماسک زمان صرف شد. این کارخانه پس از شیوع کرونا و دریافت مجوز ساخت ماسک، به سرعت خطوط تولید را برای تولید ماسک تغییر داد. اما یک گلوگاه تولید در خط تولید مذاب دمشی به معنی کاهش چشمگیر در پارچه‌های مذاب دمشی است که قیمت آن را به شدت افزایش می‌دهد.
پیش از شیوع کرونا، قیمت متوسط برای 1 تن پارچه مذاب دمشی در چین کمتر از 6000 دلار بود اما الان این قیمت در حدود 60000 دلار شده است. آقای Guo کارشناس فروش یکی از بزرگ‌ترین تامین‌کنندگان این پارچه در ایالت هوبه‌ای که مرکز شیوع کرونا بوده است، می‌گوید: «کمبود این ماده بسیار شدید است، مگرنه این افزایش قیمت چه دلیل دیگری می‌تواند داشته باشد؟» آقای Guo ادامه می‌دهد: «ما هنوز از چین سفارش‌های زیادی دریافت می‌کنیم اما تقاضای کره جنوبی و ژاپن نیز در پی افزایش مبتلایان کرونا افزایش یافته است. این شرکت خوش شانس بوده است چرا که مواد اولیه را مستقیما از مقامات محلی دریافت کرده و با نوسانات قیمتی مبادله مستقیم ندارد. تامین این ماده اولیه و همچنین پارچه بی‌بافت توسط استانداری‌ها هماهنگ می‌شود. پیشتر ما 30 نفر از کارکنان خود را به تولید این ماسک‌ها تخصیص داده بودیم و استانداری 180 نفر دیگر نیز به تیم ما اضافه کرد. تحت چنین شرایطی همچنان سود کردن بسیار دشوار است.»
بیتا کاظمی نژاد
