پورقاضی: تعطیلی برخی واحدهای تولیدی یک فاجعه در اقتصاد نیست

بسپار می نویسد، مهدی پورقاضی رییس کمیسیون صنعت و معدن اتاق تهران در مقاله ای نقطه نظرات جالبی را در خصوص وضعیت فعلی اقتصاد کشور عنوان کرده که در سایت های مختلف از جمله اقتصاد آنلاین منتشر شده است. وی در این مقاله آورده است: اقتصاد موجودی زنده است که دایما در حال حرکت و پوست‌اندازی است. همان‌طور که سلول‌های پوست، رفته‌رفته از بین می‌روند و سلول‌های جدید جایگزین و تولید می‌شوند، روش و نوع زیست اقتصاد هم همین گونه است.

در دنیای امروز که دنیایی صنعتی محسوب می‌شود، سالانه با تعداد زیادی از شرکت‌های ورشکسته و تعداد زیاد دیگری از شرکت‌هایی که متولد می‌شوند، مواجه‌ایم. اینکه تعدادی از واحدهای صنعتی لغو پروانه شده‌اند، موضوع غیرطبیعی به نظر نمی‌رسد، چرا که این روند در تمام اقتصاد‌های دنیا چه پویا و چه ناکارآمد به وقوع می‌پیوندد. این در حالی است که تعطیلی‌ها و لغو پروانه بنگاه‌های صنعتی، معمولا در دوران بحران با شدت بیشتری رخ می‌دهد. به هر حال حدود 2سال است که اقتصاد ایران، گرفتار رکود شدیدی شده که دست و پایش را بسته است. در دوران رکود بنگاه‌های تولیدی که نتوانسته‌اند از نقطه‌نظر مدیریتی وضعیت مناسبی داشته باشند و در تولید کالاهای رقابتی ناتوان ظاهر شوند، در عرصه رقابتی جا می‌مانند و در نتیجه از چرخه رقابت خارج می‌شوند. 

در مقابل میدان برای رقبای بنگاه‌های تولیدی کم‌بازده، باز می‌شود تا آنان بتوانند بهتر عرض اندام کنند و در فضای رقابتی دستی بر آتش داشته باشند. این روند همواره وجود داشته و سیر طبیعی خود را معمولا در دوران بحران بیش از پیش نشان داده است. در دوران بحران و در اقتصادهای بزرگ، جابه‌جایی تقسیم کار جهانی هم گاهی اتفاق می‌افتد. به‌طور مثال چند کارخانه در ایران که بازده بسیار خوبی هم داشتند به دلیل شرایط بحران‌زده اقتصاد و اینکه نتوانستند خود را با این شرایط انطباق دهند، متاسفانه به مرز ورشکستگی رسیدند و از مدار تولید خارج شدند. عجیب نیست که یک کارخانه‌یی مانند ارج با این همه قدمت و نام برجسته، امروز تعطیل شود و به جای آن کارخانه‌ی نوپای دیگر با نام دیگر شکل گیرد و ده‌ها خط تولید را راه‌اندازی کند. اما در مجموع این رخدادها در فضای اقتصاد، به هیچ عنوان غیرعادی نیست. مهم این است که مدیران در این وضعیت برای ماندگار شدن در بازارهای رقابتی تلاش کنند. آنان باید بتوانند در فضای رقابتی راه‌های مناسبی برای کاهش قیمت تمام شده و رقابتی کردن کیفیت پیش گیرند. در حال حاضر مهم‌ترین مشکلی که به خصوص در صنایع دولتی یا شبه‌دولتی وجود دارد، عدم توجه به نیاز مشتری و عدم احترام به مشتری است. این مساله باعث می‌شود که شرکت‌ها از چرخه رقابت به تدریج خارج شوند. 

بارها گفته شده که بنگاه‌های بزرگ باید به خواسته‌های مشتری توجه داشته باشند، چرا که عدم توجه به نیازهای مشتری باعث می‌شود که در دوره‌های بعدی لطمه بخورند و نتوانند سرپا بمانند.
بدون تردید لغو پروانه 6 هزار و 800 واحد صنعتی در چرخه اقتصاد به تولید کشور آسیب رسانده است اما بدون شک در کنار این واحدهای تعطیل شده، چندین واحد جدید شکل گرفته است. با این تفاوت که واحدهای جدید محصولات باکیفیت‌تر، مدیریت کارآمدتر و به‌روز‌تر انجام می‌دهند. 

بنابراین درست است که خبر تعطیلی برخی واحدهای تولیدی منتشر شده اما به عنوان یک فاجعه در اقتصاد تلقی نمی‌شود.
این در حالی است که بر این باورم فضای صنعتی ایران به چنین اصلاحاتی نیاز داشت. لازم بود که بالاخره از دوران سنتی تولید به مدیریت به‌روز جهشی داشته باشیم، چرا که بسیاری از مدیران واحدهای تولیدی حتی نمی‌توانند تراز مالی خود را ارائه دهند. به این معنا که هنوز نمی‌دانند در مدار سود قرار دارند یا ضرر و زیان، بلکه بعد از چند سال متوجه می‌شوند تمام دارایی‌شان از دست رفته بدون اینکه به صورت تدریجی از این موضوع مطلع شوند. در مدیریت سنتی روش کار همین گونه است و مدیران از چند و چون کار اطلاع چندانی ندارند. اما واحدهای تولیدی که از مدیریت مدرن بهره می‌برند، به‌روز متوجه می‌شوند که کجای کار اشتباه می‌کنند و در چه مرحله‌یی اقدامات اصلاحی پیش گیرند تا بنگاه‌های خود را از خطر سقوط نجات دهند. از دیدگاه من صنعت کشور در حال پوست اندازی است و این پوست‌اندازی در دوران بحران شدت بیشتری به خود می‌گیرد. با این حال باید به زودی منتظر شرکت‌هایی که باعث افتخار برای کشور خواهند شد، باشیم.