اختصاصی بسپار/ مديريت دانش، چيستي، چرايي و ضرورت آن

گروه ترجمه و تولید محتوا در بسپار/ایران پلیمر مديريت دانش ، بخش جدايي ناپذير و جزئ لاينفك سازمانهاي مدرن امروزي است چرا كه براي بقا و رقابت پذيري در محيط متلاطم و مدام در حال پيشرفت كنوني، فناوري نقش بسزايي را ايفا مي كند.
با این حال، اجرای یک برنامه مديريت دانش موفق فقط منوط به به دست آوردن ابزار و فناوری مناسب نیست بلكه اين این امر مستلزم ایجاد فرهنگی است که از اشتراک و انتقال دانش در کل سازمان پشتیبانی کند. متاسفانه در كشور ما هرگاه سخن از نوآوري، فناوري و تحول مي آيد عده اي به خريد ادوات و تجهيز مراكز تحقيق و توسعه بسنده مي كند، حال اينكه تجهيز سخت افزاري بدون مغز افزار مناسب در بازار رقابتي امروز ره به جايي نخواهد برد. سازمانهاي امروزي ما بايد بيش از پيش بر خط مشي گذاري مناسب مبني بر پياده سازي و پيگيري برنامه مديريت دانش اهتمام ورزند.
مدیریت دانش به فرایند سیستماتیک اخذ و دريافت، سازماندهی، ذخیره‌سازی و توزیع دانش گروهی یک سازمان برای دستیابی به اهداف خود با کارایی و اثر بخشي هر چه بيشتر اتلاق می‌شود. این مهم شامل فراهم آوردن محيطي است که در آن دانش به اشتراک گذاشته شده، مورد استفاده قرار گرفته و به‌طور مستمر بهبود می‌یابد. مدیریت دانش شامل یک مجموعه از استراتژی‌ها، فرآیندها و فناوری‌هاست که فرآیند ایجاد، انتقال و کاربرد دانش در یک سازمان را تسهیل می‌کند.

عناصر کلیدی مدیریت دانش عبارتند از:
خلق دانش:
شامل زايش و ايجاد دیدگاه‌ها، ایده‌ها و اطلاعات جدید از طریق روش هاي مختلف مانند تحقیق، نوآوری و همکاری هاي مشترك است. خلق دانش مي تواند به صورت فردي يا به صورت گروهي در سازمان رخ دهد.
اخذ و گردآوري دانش:
شامل جمع‌آوری و مستند کردن دانش صریح (اطلاعات قابل ارائه و کد شده) و دانش ضمنی (بینش‌ها، تجربیات و تخصص‌های شخصی) برای دسترسی آسان و استفاده مجدد آن می‌شود.
سازماندهی دانش:
تمرکز بر دسته‌بندی و سازماندهی اطلاعات به گونه‌ای که بازیابی و درک آسان فراهم شود. این ممکن است شامل ساختاردهی‌هایی مانند دسته‌بندی‌ها، پایگاه‌های داده و انبارهای اطلاعاتی باشد.
حفظ و ذخیره‌سازی دانش:
شامل ذخیره‌سازی جسمی یا دیجیتال دارایی‌های دانشي می‌شود، تا افراد یا تیم‌های مرتبط در سازمان به آن دسترسی داشته باشند. این می‌تواند شامل پایگاه‌های داده، سیستم‌های مدیریت اسناد و پلتفرم‌های همکاری باشد.
بازیابی دانش:
شامل ایجاد فرآیندهای کارآمد برای دسترسی به دانش ذخیره‌شده در هنگام نیاز می‌شود. این می‌تواند شامل موتورهای جستجو، فهرست‌های محتوا و ابزارهای دیگری باشد که بازیابی سریع و دقیق را فراهم می‌کنند.
اشتراک دانش:
شامل تشویق به تبادل دانش بین افراد و تیم‌ها می‌شود. این می‌تواند از طریق کانال‌های رسمی مانند جلسات آموزشی، مستندات و پلتفرم‌های همکاری انجام شود.
انتقال دانش:
تمرکز بر انتقال دانش از افراد یا تیم‌هایی که دانش را دارند به افرادی که به آن نیاز دارند. این ممکن است شامل برنامه‌های مشاوره، جلسات آموزشی یا ایجاد مستندات انتقال دانش باشد.
کاربرد دانش:
شامل استفاده مؤثر از دانش برای حل مشکلات، اتخاذ تصمیمات و نوآوری می‌شود. این یک جنبه حیاتی از مدیریت دانش است زیرا به صورت مستقیم به بهبود عملکرد و موفقیت سازمان کمک می‌کند.
نگهداری دانش:
شامل به‌روزرسانی، اعتبارسنجی و اطمینان از تطابق اطلاعات ذخیره‌شده با استانداردهای جدید است. مرور دوره‌ای و نگهداری اطلاعات ضروری است تا از استفاده از اطلاعات قدیمی جلوگیری شود.
فرهنگ دانشي:
اشاره به ترویج فرهنگی در سازمان است که به اشتراک‌گذاری دانش و همکاری ارزش بدهد. یک فرهنگ دوستانه نسبت به دانش، تشویق افراد به ارتقاء، جستجو و به‌کارگیری دانش در کارهایشان را ترویج می‌کند.
ده موردي كه در بالا به آن اشاره شد شايد به ظاهر مواردي عادي و پيش پا افتاده برسند اما متاسفانه در بسياري از بزرگترين و شناخته شده ترين سازمان ها و شركت هاي ما چندان توجهي به اين موضوعات نداشته و از تحقيق و توسعه و نوآوري صرفا به اخذ لايسنس، استارت فرمول و يا جذب استعدادها و افراد خبره اكتفا مي كنند. سيستم مديريت دانش، سيستمي است كه دانش، فناوري و نوآوري را به عنوان يكي از شايستگي هاي محوري و قابليت هاي كليدي سازمان تبديل مي كند.

نقش و تاثير مديريت دانش در كسب و كارها

سيستم مديريت دانش درست مستقر شده و كارآ، نقش قابل توجهي را در سازمانها ايفا خواهد كرد. كمك به ارتقا بهره وري سيستم، توسعه منابع انساني، كمك به تصميم سازي ها و تصميم گيري ها، نوآوري مستمر و افزايش رقابت پذيري از آن جمله اند. سيستم مديريت دانش به عنوان يكي از دارايي هاي استراتژيك شركت ها كمك قابل توجهي را در عرصه رقابت خواهد نمود. شرككت ها بايد تلاش كنند در كنار تجهيزات سخت افزاري همان تجهيزات و امكانات، سيستم نرم افزاري همان منابع انساني خبره و نيروهاي مستعد يا همان دانش كاران از مغز افزار مناسب يعني هنر بهره گيري موثر از اين استعدادها و امكانات نيز استفاده كنند.

دکتر رضا اسدی
دکترای مدیریت استراتژیک دانشگاه علامه طباطبایی