اختصاصی بسپار/ کشف قدرت پنهان پلاستیک‌های سیاه: تبدیل زباله‌های پلاستیکی به مواد شیمیایی ارزشمند
گروه ترجمه و تولید محتوا در بسپار/ ایران پلیمر پلاستیک‌های سیاه همواره به‌دلیل مشکلات بازیافت و نگرانی‌های زیست‌محیطی مورد انتقاد قرار گرفته‌اند. اما به نظر می‌رسد این مواد به‌زودی از چهره‌ی منفی خود فاصله بگیرند. پژوهشگران دانشگاه پرینستون به‌تازگی روشی نوآورانه برای بازیافت پلاستیک‌های سیاه ابداع کرده‌اند که نه‌تنها مشکل بازیافت این مواد را حل می‌کند، بلکه آن‌ها را به مواد شیمیایی ارزشمند تبدیل می‌کند. این کشف می‌تواند تحولی بزرگ در صنعت بازیافت پلاستیک ایجاد کند.
چالش‌های بازیافت پلاستیک‌های سیاه
پلاستیک‌های سیاه به‌دلیل رنگ تیره‌شان همواره در فرایند بازیافت با مشکل مواجه بوده‌اند. دستگاه‌های سواچینی خودکار که از نور برای تشخیص انواع پلاستیک‌ها استفاده می‌کنند، قادر به شناسایی پلاستیک‌های سیاه نیستند، زیرا این مواد تقریبا تمام نور را جذب می‌کنند. این موضوع باعث شده است که پلاستیک‌های سیاه اغلب به‌عنوان زباله‌های غیرقابل بازیافت دور ریخته شوند.
علاوه بر این، اخیرا نگرانی‌هایی درباره‌ی خطرات سلامتی ناشی از استفاده‌ی پلاستیک‌های سیاه در ظروف پخت‌وپز مطرح شده بود. هرچند بعدا مشخص شد که این ادعاها بر اساس یک اشتباه محاسباتی بوده و خطرات آن‌ها به شدت اغراق‌آمیز بوده است.
کشف قدرت پنهان پلاستیک‌های سیاه
اما اکنون، گروهی از پژوهشگران به سرپرستی پروفسور استاچ در دانشگاه پرینستون روشی جدید برای بازیافت پلاستیک‌های سیاه ارائه کرده‌اند که می‌تواند این مواد را به مواد شیمیایی ارزشمند تبدیل کند. در این روش، با افزودن مقداری کربن سیاه به پلاستیک‌هایی مانند PVC و پلی‌استایرن و قرار دادن آن‌ها در معرض نور، بسپارها تجزیه شده و به مواد شیمیایی با ارزش تبدیل می‌شوند. این مواد شیمیایی می‌توانند به قیمت ۱۰ دلار به ازای هر پوند یا بیشتر به فروش برسند.
این فرایند که به‌عنوان «تخریب نورگرمایی» شناخته می‌شود، ترکیبی از تخریب گرمایی و نور است. نور انرژی کافی برای شکستن پیوندهای شیمیایی را فراهم می‌کند، در حالی که کربن سیاه بخشی از نور را جذب کرده و گرما تولید می‌کند. این گرما نیز به تخریب بسپارها کمک می‌کند.
تبدیل پسماند به مواد ارزشمند
یکی از جنبه‌های جالب این فرایند، استفاده از کلر موجود در PVC است. در روش‌های معمول بازیافت شیمیایی، کلر یک مشکل بزرگ محسوب می‌شود، اما در این روش، کلر به پلی‌استایرن تجزیه‌شده متصل شده و مواد شیمیایی با ارزشی تولید می‌کند. این مواد دیگر هیدروکربن‌های ارزان‌قیمت نیستند، بلکه ترکیباتی هستند که در صنایع مختلف کاربرد دارند.
به‌علاوه، این فرایند به‌قدری قوی است که وجود نرم‌کننده‌ها در پلاستیک‌ها تاثیری بر نتایج آن ندارد و باعث می‌شود که این روش به‌عنوان یک فرایند Upcycling در نظر گرفته شود؛ یعنی تبدیل مواد پسماند به محصولاتی با ارزش بالاتر.
چالش‌های پیش‌رو
اگرچه این کشف بسیار امیدوارکننده است، اما هنوز راه زیادی تا تجاری‌سازی این روش باقی مانده است. پژوهش‌های انجام‌شده در مراحل اولیه قرار دارند و بسیاری از جنبه‌های این فرایند نیاز به بهینه‌سازی دارند. با این حال، به نظر می‌رسد که هیچ مانع فنی بزرگی برای توسعه‌ی این روش وجود ندارد و تنها زمان و سرمایه‌گذاری کافی نیاز است.
پژوهشگران هم‌چنین در حال بررسی امکان استفاده از این روش برای سایر انواع پلاستیک‌ها مانند پلی‌اتیلن (PE)، پلی‌پروپیلن (PP) و پلی‌اتیلن ترفتالات (PET) هستند. این پژوهش‌ها می‌توانند زمینه‌ساز تحولات بیشتری در صنعت بازیافت پلاستیک باشند.
آینده‌ی پلاستیک‌های سیاه
این کشف نشان می‌دهد که پلاستیک‌های سیاه دارای قابلیت‌های پنهانی هستند که تاکنون نادیده گرفته شده‌اند. با توسعه‌ی این روش، ممکن است به‌زودی شاهد جهانی باشیم که در آن پلاستیک‌های سیاه نه‌تنها به‌عنوان زباله‌های غیرقابل بازیافت دیده نمی‌شوند، بلکه به‌عنوان منبعی ارزشمند برای تولید مواد شیمیایی مورد توجه قرار می‌گیرند. این تحول می‌تواند گامی بزرگ به سوی کاهش آلودگی پلاستیک و حرکت به سوی اقتصاد چرخشی باشد.
به‌این ترتیب، پلاستیک‌های سیاه که زمانی نماد مشکلات زیست‌محیطی بودند، ممکن است به‌زودی به قهرمانان جدید صنعت بازیافت تبدیل شوند.
