اختصاصی بسپار/ گفت و گو با شهرام یزدی، مشاور ارشد صنایع رنگ و رزین: به عنوان یک اقتصادخوانده، آمارهای رشد اقتصادی را باور نمی کنم!
بسپار/ایران پلیمر
شهرام یزدی از بانیان تولید پوشش های آب پایه در کشور
کارشناس و مشاور ارشد صنایع رنگ و رزین
بسپار_ آقای یزدی در بحث پوشش های آب پایه در ایران چه مسیری را طی می کنیم؟ آیا همسو هستیم با فناوری های روز دنیا؟ در ایران در طول چند سال اخیر چه کارهایی جدیدی مشخصا انجام شده است؟
یزدی: فناوری در صنعت رنگ و پوشش سالهای سال است که مسیر تبدیل رنگ و پوشش‌های حلال پایه را به سمت رنگ و پوشش‌های آبپایه و بدون حلال و پرجامد حرکت داده است که می‌توانند پرجامد پودری، مایعات پر جامد یا از رنگ‌هایی باشند که حلال آنها بخشی از واکنش رنگی آنها است مثل رنگ‌های ترافیکی. این روند قبل از جنگ جهانی دوم شروع شد و سرعت آن از دهه ۶۰ میلادی بیشتر شده است. در ابتدا توجیه اقتصادی نداشت ولی از اوایل دهه ۷۰ با ظهور بحران نفت، حذف حلال‌های نفتی و پیدا کردن راه حل جایگزین توجیه اقتصادی پیدا کرد. البته مساله آلایندگی بالای حلال‌های نفتی و آتش سوزی و سمیت آنها هم مطرح بوده است، خصوصا در کشورهایی که سطح آب‌های سطحی آنها بالاست و پساب‌های این حلال‌ها در محیط زیست آنها تاثیر فوری دارد، مثل آلمان و انگلیس و فرانسه و برخی نقاط آمریکا و ژاپن که باعث شد حلال‌های نفتی را کم کنند.
از دهه ۸۰ میلادی به بعد این روند بیشتر تبدیل به محصول شد چه در زمینه رنگ ساختمانی و چه در سایر رنگ‌ها مثل رنگ‌های صنعتی و اتومبیلی. این روند از دهه ۹۰ به بعد که سطح دانش علمی بالا رفت سرعت زیادی گرفته مثلاً پلی اورتان‌های مویسچر کیورینگ یا رطوبت خشک که هایتک هستند. این روند رو به رشد در دنیا در سیلیکون‌ها اکریلیک‌ها پلی اورتان‌ها و هیبریدها و کوپولیمرهای این‌ها وجود داشته است و توقف پیدا نکرده.
در ایران متاسفانه دیرتر و در بخش ساختمان این پدیده از سال ۱۳۸۰ به بعد شروع شده و عمده رشدش را از سال ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۰ داشته است که با رنگ‌های اکریلیک آبپایه شروع کردیم. در حال حاضر برآورد شخصی من این است که ما چیزی حدود ۱۶۰ هزار تن رنگ پلاستیک و ۸۰ هزار تن رنگ اکریلیک تولید می‌کنیم. عایق‌های اکریلیک، رنگ‌های استخری و رنگ نمای آبپایه جای خوبی باز کرده‌اند اما در پوشش های صنعتی، ردی از اپوکسی‌ها و چسب‌های آبپایه پیدا نمی‌شود و تولید داخل ندارند و وارداتی است. از سال ۱۳۸۵ سایپا و ایران خودرو بخشی از رنگ‌های اتومبیلی را آبپایه کردند اما همچنان بخشی از آنها حلال پایه است. در بخش رنگ‌های ساختمانی تولیدکنندگان اکریلیک زیاد شده‌اند و ما در حال انتقال از روغنی به اکریلیک هستیم که فکر می‌کنم در چند سال آینده دیگر از روغنی استفاده نشود. اما در رنگ‌های صنعتی شروعی برای این اتفاق من هنوز ندیده‌ام.
بسپار- تولید تا وقتی توجیه و بازدهی اقتصادی نداشته باشد، پیش روی آن کند خواهد بود. از سوی دیگر اگر قوانین بازدارنده و الزامی نباشند چندان به محیط زیست توجهی نمی شود. در این دو مورد وضعیت کشور در آب پایه ها چگونه است؟
یزدی: مبحث محیط زیست به ما می‌تواند کمک کند ولی ما چون الزامات محیط زیستی نداریم حساسیت نسبت به این مساله وجود ندارد. میزان نشر VOC هنوز در کشور ما تعریف نشده است. VOC در کشورهای دنیا تعاریف متفاوتی دارد که برخی از آنها بسیار سختگیرانه هستند. ما به کلی این تعریف را نداریم و از این بدتر الزامی برای تعریف VOC هم نداریم و میزان VOC روی رنگ‌ها نوشته نمی‌شود! همین کار اگر اتفاق بیفتد خدمت بزرگی به مصرف کننده است. جامعه باید بداند که ما VOC سمی و غیر سمی داریم. الزامات دیگری در زمینه دفن زباله‌ها و ریختن حلال‌ها در چاه باید اتفاق بیفتد تا میل به استفاده از آب پایه‌ها و جامدها افزایش پیدا کند.
بسپار- اقتصاد کشور را چگونه می بینید؟ با توجه به ارتباطاتی که با صنایع مختلف دارید؟ رشد صنعتی کشور در سال پیش حدود 6.4 درصد (طبق داده های مرکز آمار ایران) بوده (در مقابل رشد اقتصادی حدود 3 درصدی متوسط سایر بخش ها) … این به نظر شما به چه معناست؟
یزدی: من ترجیح می‌دهم به عنوان یک اقتصاد خوانده و نه یک اقتصاددان این را بگویم که باید یک اقتصاددان مستقل پیدا کرد که این اعداد را تعریف کند! از نظر من اقتصاد خوانده این اعداد دروغ محض است. اساسا در بحث تحریم و اقتصاد مقاومتی قرار است سرمان را بالای آب نگهداریم و به معنی رشد و پیشرفت نیست. ما شاهد بسته شدن واحدهای صنعتی کاهش توان تولیدی صنعتگران و کاهش قدرت خرید دولت، مشکلات صادرکننده و وارد کننده هستیم و همین باعث می‌شود من نتوانم این اعداد را باور کنم.
بسپار_ نکات تکمیلی؟
یزدی: برداشت من این است که سال ۱۴۰۲ سال خطرناک و پرحادثه‌ای است و شرکت ها و صنایع فقط باید بتوانند خود را نگه دارند. من به کمتر شرکتی پیشنهاد توسعه و گسترش می‌دهم مگر در شرکت‌هایی که توان مالی و سرمایه‌های خوب دارند. در غیر این صورت شرکت‌هایی که بخواهند برای توسعه فقط یک کالا را در سبد محصول بگنجانند من توسعه و گسترش را توصیه نمی‌کنم. همه تخم مرغ‌ها را داخل یک سبد نگذارید. اگر سبدهای متنوع داشته باشید و صبوری کنید سال ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ سالهای سخت و بد ایران است و امیدوارم که جان سالم به در ببریم. دوره سختی را خواهیم داشت اما بعد از این دوره روشنایی اتفاق می‌افتد. نمیدانم شروع این روشنایی چه زمانی است اما قطعا ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ سالهای سختی خواهند بود.
(ادامه دارد …)
متن کامل این گفت و گو را در شماره 251 دوماهنامه پوشرنگ از گروه مجلات بسپار که در پایان شهریور 1402 منتشر شده است، می خوانید.
در صورت تمایل به دریافت نسخه نمونه رایگان و یا دریافت اشتراک با شماره های ۰۲۱۷۷۵۲۳۵۵۳ و ۰۲۱۷۷۵۳۳۱۵۸ داخلی ۳ سرکار خانم ارشاد تماس بگیرید. نسخه الکترونیک این شماره از طریق طاقچه و فیدیبو قابل دسترسی است.
