اختصاصی بسپار/ گفت و گو با عبدالرسول ارومیه‌ای، موسس و مدیرعامل شرکت خاتم پلیمر: نقش بسته بندی های پلیمری در سلامت آنچه می خوریم

بسپار/ ایران پلیمر شرکت دانش بنیان خاتم پلیمر (سهامی خاص) از نخستین آزمایشگاه های تخصصی مواد اولیه و محصولات بسته بندی پلیمری (بسته بندی محصولات غذایی، داروئی و بهداشتی) در ایران شناخته می شود.

عبدالرسول ارومیه ای عضو هیات علمی رسمی از سال 1352 تا 1366 در دانشگاه رازی بوده و از همین سال در پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران فعالیت داشته و در سال 1391 نیز بازنشسته شده است. وی در این مدت همکاری هایی نیز با دانشگاه آزاد اسلامی و دیگر دانشگاههای سراسری کشور داشته.

(بسپار/ برخی مطالب و نظرات مندرج در این گفت و گو توسط این رسانه مستقلا قابل تایید نیست.)

ارومیه ای: فعالیتهای اینجانب در این مدت تدریس، تحقیق، مسئولیت های اجرایی و مشاوره در زمینه های مختلف مواد پلیمری و چاپ سه عنوان کتاب تحت عناوین:” کامپوزیت پلاستیک-چوپ”، “پلی اتیلن ترفتالات”، “پلاستیکهای بسته بندی مواد غذایی و دارویی (اصول و روشهای آزمون) ” و تعداد زیادی جزوات درسی آموزشی در این خصوص بوده است. ده عنوان ثبت اختراع ملی و یک عنوان ثبت اختراع خارجی ) (US Patient داشته ام، هم اکنون رییس هیات مدیره و مدیرعامل خاتم پلیمر هستم.

شرکت خاتم پلیمر از سال 1383 فعالیت خود را شروع کرد و در سال1384 رسما به ثبت رسید. این مجموعه آزمایشگاه همکار سازمان غذا و دارو، سازمان ملی استاندارد ایران، عضو ممتاز شبکه آزمایشگاهی فناوری های راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری می باشد. این شرکت دارای گواهینامه تایید صلاحیت بین المللی ISO/IEC 17025 از مرکز ملی تایید صلاحیت ایران در ارائه خدمات آزمایشگاهی ( شناسایی و کنترل کیفی و کمی) و ارائه تاییدیه مطابقت کالا COC/ COD برای کلیه مواد اولیه پلیمری، افزودنی ها و محصولات پلیمری تولیدی شرکت های داخلی و خارجی از نظر ایمنی غذایی و سلامتی ]گرید بهداشتی و غذایی (FCM / Food Grade) [ مطابق با استانداردهای ملی و بین المللی FDA, EU10/2011 است.

بسپار – مجموعه خاتم پلیمر یک مجموعه ارایه خدمات آزمایشگاهی و آموزشی و خدمات فنی مهندسی است. در این زمینه چه امکانات و توانمندی هایی دارید؟

ارومیه‌ای: بله، خاتم پلیمر در سه حوزه فعالیت دارد: ارائه خدمات آزمایشگاهی، آموزشی، تحقیق وتوسعه و مشاوره است.

امکانات آزمایشگاهی خاتم پلیمر: دارای تعدادی از دستگاههای آنالیز و  کنترل کیفی وکمی بررسی خواص فیزیکِی، مکانیکی، شیمیایی، رئولوژیکی و… وتجهیزات مختلف عمومی و تخصصی است .

فعالیتهای آموزشی خاتم پلیمر: دارای مجوزهای رسمی جهت برگزاری کارگاههای آموزشی عمومی و تخصصی در موضوعات مختلف انواع بسته بندی های مواد غذایی، داروئی و ارایشی-بهداشتی  و روش های آنالیز دستگاهی است به صورت دوره های کوتاه و بلند مدت از سازمان های دولتی مانند: سازمان غذا و دارو، سازمان ملی استاندارد ایران، سازمان مدیریت دولتی و سازمان فنی و حرفه ای، و اعطای گواهینامه معتبر به شرکت کنندگان در دوره ها است.

بسپار- آقای دکتر، قبلا هم مصاحبه ای با شما در خصوص بسته بندی های دوستدار محیط زیست داشتیم و دسته بندی های آنها. ممکن است در خصوص مواد پلیمری ایده آل برای در تماس با غذا یا فود گرید هم توضیحاتی بفرمایید؟

ارومیه ای:  در ابتدا خلاصه ای راجع به اهداف اصلی بسته بندی مواد غذایی (food packaging)  توضیح بدهم. بسته بندی برای محافظت فیزیکی از محصول درون آن و جلوگیری از خرابی و فاسد شدن محصول تا بکارگیری آن به‌عنوان ابزاری موثر در بازاریابی و فروش محصول تعریف می شود.

انواع بسته‌بندی‌های پلاستیکی مانند: بطری‌های پلاستیکی، لیوان‌های یکبار مصرف، محصولات کودک، ظروف و لفاف های فلزی با روکش پلاستیکی و کارتن‌های کاغذی برای محصولات غذایی، آرایشی و بهداشتی به کار می رود. این بسته بندی ها در تماس مستقیم  با مواد غذایی به مرور زمان باعث  انتشار ذرات پلاستیکی (میکروپلاستیک ها) در مواد غذایی می شوند. معمولا مردم مواد غذایی را در ظروف پلاستیکی ذخیره، حمل و نقل، تهیه و مصرف می کنند، اما از شسته شدن و انتقال آن از ظروف به غذاها و نوشیدنی های خود آگاه نیستند و در نتیجه مستقیماً ذرات ریز پلاستیکی (میکرو پلاستیک) را مصرف می کنند. این ذرات ریز در اثر برهمکنش بسته بندی و مواد غذایی به پدیده های مهاجرت، نفوذپذیری و جذب معروف اند. پدیده مهاجرت در بسته‌بندی مواد غذایی عبارت است از نفوذ و انتقال ترکیبات مهاجر با وزن مولکولی پایین به ماده غذایی است. ترکیبات مهاجر، مواد باقیمانده بعد از عملیات فرآیند و شکل دهی است مانند: مونومرها، الیگومرها، انواع مواد افزودنی و چسب ها و…

امروزه با آخرین پیشرفت های علمی نگرانی های بیشتری نسبت به گذشته در ارتباط با ایمنی و سلامت مواد در تماس با غذا و جود دارد. از این رو، آیین نامه های گوناگونی در کشورهای مختلف (ملی و بین المللی) به منظور حفاظت از مصرف کننده در برابر اثرات مخرب احتمالی مواد در تماس با غذا به خصوص بسته بندی ها تنظیم شده است. بر اساس این آیین نامه ها پارامترهای مختلفی در ایجاد محدودیت مصرف، میزان مصرف و یا ممنوعیت استفاده از آنها وجود دارد. در این زمینه به مطالعات بیشتر به عنوان مثال در مورد مدت زمان و میزان تماس انسان با مواد در تماس با غذا، سمیت ذاتی این مواد و محدوده مهاجرت این مواد نیاز است.

مواد در تماس با غذا(FCM)مطابق با قوانین و دستور العمل ها و استانداردهای ملی و بین المللی طبقه بندی می شوند.

چهار چوب قوانین هماهنگ در مورد ایمنی شیمیایی مواد در تماس با غذا در سطح اتحادیه اروپا (EC No 1935/2004 هم به محافظت از سلامت مصرف کنندگان و هم به رفع موانع فنی برای تجارت در بازار اتحادیه اروپا کمک می کند.

این مقررات برای اطمینان از بی خطر بودن چیزی که می خوریم است. هر چیزی که هنگام تولید، بسته بندی، حمل و نقل، نگهداری، تهیه و مصرف با مواد غذایی در تماس است نیز باید ایمن باشد. ایمنی چنین موادی متکی به اطمینان از عدم مهاجرت سطوح ناایمن مواد شیمیایی از مواد به غذا است.

مقررات کمیسیون اتحادیه اروپا در ارتباط با پلاستیک های در تماس با غذا (EU No 10/2011) در این آیین نامه استانداردهای ویژه ای را برای کالاها و مواد پلاستیکی به منظور استفاده ایمن از آنها  قرار می­دهد.

طبق این مقررات معمولا مهاجرت کل، مهاجرت ویژه، نفوذپذیری بخار آب و گاز اکسیژن و جذب مواد معطر و چربی ها را مورد آزمون وبررسی قرار می دهند، همجنین اندازه گیری میزان فلزات مهاجرت شده در حلال.

 

قوانین سازمان غذا و داروی ایالات متحده آمریکا  FDAدر ارتباط با مواد در تماس با غذا FCM  در کتاب قوانین فدرال آمریکا21CFR قید گردیده است. انواع پلیمرها، آنتی اکسیدانها، افزودنی ها، فلزات سنگین  با شماره های استاندارد مختلف در فصل  21CFR آمده است. آزمون های قابل انجام روی مواد اولیه شامل اندازه گیری میزان مواد قابل حل و باقیمانده در حلال با روشهای استخراج و اندازه گیری فلزات سنگین در مواد اولیه و افزودنی ها است.

 

 

(ادامه دارد …)

متن کامل این مقاله را در شماره 253 ماهنامه بسپار که در نیمه آبان ماه 1402 منتشر شده است، می خوانید.

در صورت تمایل به دریافت نسخه نمونه رایگان و یا دریافت اشتراک با شماره های ۰۲۱۷۷۵۲۳۵۵۳ و ۰۲۱۷۷۵۳۳۱۵۸ داخلی ۳ سرکار خانم ارشاد تماس بگیرید. نسخه الکترونیک این شماره از طریق طاقچه  و  فیدیبو  قابل دسترسی است.