سرمقاله شماره 253 ماهنامه بسپار در آبان/ نقشه راه صنعتی، داشتن یا نداشتن، مساله این است

بسپار/ایران پلیمر کشور به نام، “برنامه توسعه” دارد. هفتمین آن در مرحله تصویب قانون گذار است. شش برنامه توسعه پنج ساله را پشت سرگذاشته و آخرین آن، بیش از 70 درصد اهداف خود را محقق نکرده است.
کشور حتی به نام، تا امروز برنامه و نقشه راه صنعتی نداشته است. هر چه جستجو کنید، خواهید یافت که در ادوار زمانی مختلف، روسای اجرایی مملکت از لزوم وجود چنین سندی بسیار گفته و به تدوین آن بارها و بارها “دستور” داده اند، اما تا کنون راهبردی کلان برای هدایت فعالان اقتصادی در بخش صنعتی کشور رسما ارایه نشده است.
در بخش پلیمر به رغم اینکه ارزش افزایی آن به منابع عظیم نفت و گاز ایران، نه پیچیده است و نه نامکشوف هم، تا امروز نقشه راهی وجود نداشته و موفقیت ها و شکست ها در این عرصه صرفا به توان فردی، زاویه دید و یا تنوعی از رانت های موجود، وابسته بوده است.
اینکه می توان بدون تعریف مسیر، در مسیر توسعه همه جانبه قرار گرفت یا نه، سوالی است که پاسخ آن را وضعیت روز کشور به خوبی نشان می دهد. بدیهی هم هست که تلاش و تهیه اسناد تخصصی در صنایع مختلف حتما لازم است، هر چند مطلقا کافی نیست و بدون هماهنگی و ارتباط ساختاری با سایر سندهای کلان کشور عملا ابتر خواهد ماند ولی بیکار هم نمی توان نشست و منفعل هم نمی توان بود.
درست است که شاخص های کلان اقتصادی کشور را عواملی در کنترل دارد که عملا تاثیرگذاری روی آنها از عهده خصوصا بخش خصوصی خارج است ولی جنگیدن بر سر احقاق حداقل ها دیگر به جزیی جدایی ناپذیر از بدنه فعالیت صنعتی و تولیدی بدل شده است.

برگزاری نخستین کنفرانس صنعت ماشین سازی پلیمر، تجهیزات و فناوری ها فرصتی بود تا یک بار دیگر این نقطه تاریک و مسیر کور صنعتی در این بخش به روشنی خود را بنمایاند. آنچه در این کنفرانس مطرح شد، در کنار بحث ها و سخنرانی های تخصصی و فنی، چالش هایی بود که این صنعت اعم از ساخت داخل و واردات با آن مواجه است. کسی نمی داند که تصمیم سازان در راس اداره کشور چه خوابی برای بیداری صنعت ماشین سازی کشور دیده اند؟ آیا خوب است و قرار است کشور صرفا تولیدکننده محصولات پلیمری باشد؟ یا خوب است و قرار است که توان صنعتی آن نیز در این بخش تقویت شود؟ واقعیت این است که کسی نمی داند، اما قوانین در طی کمی بیش از دو دهه اخیر به نفع تقویت ساخت در داخل کشور نبوده و نتیجه آن هم تضعیف مورد وثوق همگانی صنعت ماشین سازی پلیمر در کشور است.
آنچه اما در این کنفرانس دو طرف ماجرا (چون به نظر می رسد، هیچگاه دولت و بخش اقتصاد کشور در یک سو نبوده اند)، به آن اذعان داشتند، لزوم همکاری در دو زمینه بود که به طور جدی می تواند به تحرک مطلوب در این عرصه تبدیل شود. اول تدوین سند راهبردی صنعت ماشین سازی و البته صنعت ماشین سازی پلیمری کشور و دیگری ایجاد شهرک صنعتی ماشین سازان با هدف تجمیع امکانات و ابزارهای ساخت روز دنیا.
اگر این کنفرانس با همت انجمن صنفی کارفرمایی ماشین سازان و تولیدکنندگان تجهیزات پلیمری با جلب مشارکت سایر تشکل های موثر، بتواند این دو مسیر را به عنوان آورده های خود، تا حصول نتیجه دنبال و پیگیری کند، شاید برای معدود موارد موفق از این دست، در صنعت پلیمر بتواند آینده قابل برنامه ریزی و هدف گذاری را برای اعضای خود و تمامی دیگر دست در کاران صنعت ماشین سازی پلیمری کشور، تصویر کند. امید که بشود.

تبسم علیزادمنیر