برگزاری اجلاس اقلیمی سازمان ملل در امارات متحده عربی/ “کاپ ۲۸” چرا اهمیت دارد؟

این کنفرانس اکنون پس از یک سال مواجهه با رویدادهای اقلیمی شدید در جهان تشکیل می‌شود که با وقوع آنها، بسیاری از رکوردهای جهانی آب‌وهوایی شکسته شد.

کنفرانس جهانی اقلیمی سازمان ملل (کاپ ۲۸) چیست و در کجا تشکیل می‌شود؟

کاپ ۲۸ بیست‌وهشتمین نشست اقلیمی سالانه سازمان ملل متحد است که دولت‌ها در آن درباره روش‌های محدود کردن و آمادگی برای تغییرات اقلیمی آینده بحث و گفتگو می‌کنند.

این نشست قرار است در دبی، شهر پرجمعیت امارات متحده عربی از ۳۰ نوامبر تا ۱۲ دسامبر ۲۰۲۳ برگزار شود.

کاپ مخفف «کنفرانس اعضای شرکت‌کننده» است. اعضای شرکت‌کننده در این کنفرانس کشورهایی هستند که کنوانسیون سازمان ملل متحد درباره تغییر اقلیم در سال ۱۹۹۲ را امضا کرده‌اند.

چرا تشکیل کاپ ۲۸ در دبی بحث‌برانگیز شده است؟

امارات متحده عربی یکی از ۱۰ کشور برتر تولیدکننده نفت در جهان است.

این کشور «سلطان احمد الجابر»، مدیر شرکت ملی نفت را به سمت سخنگوی کنفرانس کاپ ۲۸ انتخاب کرده است.

نفت مانند گاز و زغال‌سنگ سوخت فسیلی است. سوخت‌های فسیلی دلیل اصلی تغییرات اقلیمی هستند چون هنگام سوختن باعث آزاد شدن گازهای گلخانه‌ای مانند دی‌اکسیدکربن می‌شوند.

اما شرکت نفت الجابر تصمیم دارد تا میزان تولیدات خود را گسترش دهد.

سازمان زیست‌محیطی ۳۵۰ در واکنش به انتخاب این فرد به عنوان سخنگوی اجلاس کاپ ۲۸ می‌گوید: درست مانند این است که مدیر شرکت تولید سیگار را برای نظارت بر کنفرانس درمان سرطان منصوب کنید.

احمد الجابر استدلال می‌کند که در موقعیت منحصر به‌ فردی برای اعمال فشار بر صنعت نفت و گاز قرار دارد و به‌ عنوان مدیر شرکت انرژی‌های تجدیدپذیر «جایگاه» او در حال نظارت بر گسترش فناوری انرژی‌های پاک مانند باد و انرژی خورشیدی هم هست.

چرا کاپ ۲۸ مهم است؟

امید این است که کاپ ۲۸ بتواند هدف طولانی‌مدت محدود کردن افزایش دمای کره زمین تا حد ۱.۵ درجه سانتی‌گراد را تحقق بخشد. این توافق در سال ۲۰۱۵ با شرکت حدود ۲۰۰ کشور در پاریس حاصل شد.

بنا بر گزارش «مجمع بین‌المللی تغییرات اقلیم (IPCC) سازمان ملل متحد» رسیدن به هدف ۱.۵ درجه افزایش دما برای جلوگیری از اثرات ویرانگر تغییرات اقلیمی ضروری است.

میزان گرم شدن زمین در طولانی‌مدت اکنون در مقایسه با دوران پیشاصنعتی زمین، پیش از انقلاب صنعتی و دورانی که بشر هنوز استفاده از سوخت‌های فسیلی را شروع نکرده بود، حدود ۱.۱ تا ۱.۲ درجه سانتی‌گراد است.

هرچند جهان با وجود همه تلاش‌ها برای مهار گازهای گلخانه‌ای در مسیر رسیدن به میزان افزایش دمای حدود ۲.۵ درجه سانتی‌گراد تا سال ۲۱۰۰ است. سازمان ملل اعلام کرده است که حفظ حد ۱.۵ درجه سانتی‌گراد افزایش دما به سرعت در حال ناممکن شدن است.

در کنفرانس جهانی اقلیمی سازمان ملل (کاپ ۲۸) درباره چه گفتگو می‌کنند؟

هدف کنفرانس، پیشبرد مقاصد پیمان ۲۰۱۵ پاریس است اما کاپ ۲۸ به طور ویژه به اهداف زیر می‌پردازد:

– اقدام سریع برای استفاده از انرژی‌های پاک برای کاهش اثرات گلخانه‌ای گازهای آلاینده پیش از سال ۲۰۳۰

– انتقال منابع مالی برای حمایت از اقدامات زیست‌محیطی از کشورهای غنی به کشورهای فقیر و یافتن روش‌های جدید برای کشورهای درحال‌ توسعه

– تمرکز بر انسان و طبیعت

– تبدیل کاپ ۲۸ به «کارآمدترین» کنفرانس

همچنین روزهای کنفرانس به بحث درباره موضوعاتی مانند سلامت، اقتصاد، غذا و طبیعت اختصاص داده شده است.

چه کشورهایی در کاپ ۲۸ شرکت می‌کنند؟

بیش از ۲۰۰ کشور به این کنفرانس دعوت شده‌اند هرچند رهبران بسیاری از کشورها مانند آمریکا، چین و هند هنوز حضور قطعی خود را اعلام نکرده‌اند. «ریشی سوناک»، نخست‌وزیر انگلیس اعلام کرده است که در کنفرانس شرکت خواهد کرد.

موسسات زیست‌محیطی و گروه‌های اجتماعی و پژوهشی و کسب‌وکارها و انجمن‌های مذهبی هم در این کنفرانس شرکت می‌کنند.

صدها هیات نمایندگی مرتبط با سوخت‌های فسیلی هم در نشست «کاپ ۲۷» سال گذشته شرکت داشتند.

نکات مورد نظر کاپ ۲۸ چه خواهد بود؟

احتمال دارد که درباره آینده استفاده بی‌وقفه از سوخت‌های فسیلی مانند زغال‌سنگ و نفت و گاز که بدون استفاده از فناوری‌های کاهش گازهای گلخانه‌ای مصرف می‌شوند اختلاف‌نظرهایی به وجود بیاید.

الجابر خواهان کاهش تدریجی استفاده از سوخت‌های فسیلی و نه قطع مصرف آنهاست هرچند انتظار می‌رود اتحادیه اروپا بر «قطع کامل» استفاده از سوخت‌های فسیلی اصرار داشته باشد.

همچنین فعالان زیست‌محیطی اشاره می‌کنند که محدود کردن توافقات به قطع تدریجی سوخت‌های فسیلی اجازه ادامه تولید برخی از این سوخت‌ها را خواهد داد. آنها معتقدند تضمینی وجود ندارد که مواد آلاینده در حد مجاز باقی بمانند.

پول هم یکی از مسائل مورد بررسی کنفرانس است.

سال گذشته در کاپ ۲۷ توافق کردند که کشورهای ثروتمند به کشورهای فقیری که دستخوش اثرات تغییرات اقلیمی هستند، خسارت و ضرر و زیان بپردازند.

اما چگونگی کارکرد این توافق هنوز روشن نیست. برای مثال آمریکا پرداخت خسارت برای آلایندگی‌های تاریخی خود را رد کرده است.

آیا کاپ ۲۸ می‌تواند تغییری ایجاد کند؟

منتقدان کنفرانس‌های بین‌المللی اقلیمی از جمله «گرتا تونبرگ»، فعال محیط‌ زیست این کنفرانس‌ها را متهم به «سبزشویی» کرده است که در آن دولت‌ها و کسب‌وکارها اعتبار زیست‌محیطی خود را بالا می‌برند بی‌آنکه به‌ راستی تغییرات لازم را ایجاد کنند.

به‌هر حال گردهمایی رهبران جهان فرصتی برای توافقات جهانی است که اثری فراتر از اقدامات ملی دارد.

برای مثال به نظر سازمان ملل متحد، حد ۱.۵ درجه سانتی‌گراد گرم‌تر شدن زمین که در کاپ ۲۱ پاریس تصویب شد، تبدیل به اقدام اقلیمی کمابیش جهانی شده است.