روش های تحلیلی تعیین سرب موجود در پوشرنگ

بسپار/ ایران پلیمر هدف: این مقاله دورنمای مختصری از روش­های تحلیلی در دسترس برای اندازه ­گیری میزان سرب در پوشرنگ ها را ارائه می دهد. این امر عمدتا با هدف آگاه کردن کارکنان سلامت محیط زیست و سیاست­گذارانی است که متخصص آزمایشگاهی نیستند اما ممکن است به توسعه دادن برنامه ­ها برای اندازه­ گیری میزان سرب موجود در پوشرنگ و کاهش مقدار آن نیاز داشته باشند. در این مقاله لیستی از روش­های تحلیلی به خوبی پایه­ گذاری شده برای اندازه­ گیری میزان سرب پوشرنگ، توضیح مختصری از بعضی ویژگی­ های آنها شامل مزایا و معایب و ملاحظات لازم برای انتخاب مناسب ترین روش متناسب با هر یک از نیازها آورده شده است. هدف این نوشتار توصیف جامع پروتکل ­ها و روش­های تحلیلی و یا ارائه توصیه ­های خاص در مورد روش­ها و یا دستگاه­ های خاص نیست.

1. پیش ­زمینه 

سرب فلزی سمی است که استفاده همه ­گیر آن سبب آلودگی­های شدید زیست محیطی و مشکلات سلامتی در بسیاری از بخش­های جهان شده است. تخمین­ ها حاکی از آن است که قرار گرفتن انسان در معرض سرب، هرساله 143000 مرگ و میر و 0/6درصد از سهم بیماری­های جهانی را درپی داشته است. سرب مجموعه­ ای از سموم تجمعی است که بر سیستم های مختلف بدن از جمله سیستم عصبی، هماتولوژی، دستگاه گوارش، سیستم قلبی عروقی و کلیوی تاثیر می­­گذارد. بچه ­ها به ویژه برای اثرات سیستم های عصبی آسیب پذیرند و حتی سطح کم تماس با آن، می­تواند سبب آسیب­های جدی و حتی آسیب­های برگشت ناپذیر در سیستم­های عصبی شود. تخمین زده شده است که قرارگیری در معرض سرب در دوران طفولیت سالانه 6000 مورد جدید از کودکانی با معلولیت­ های فکری را بوجود می­آورد.

به رغم کاهش­های سال­های اخیر در استفاده از سرب در بنزین، گازوییل و لوله کشی خانه­ ها و لحیم­ کاری، منابع قابل توجهی از قرارگیری در معرض سرب شامل پوشرنگ ­های بر پایه سرب همچنان باقی است. پوشرنگ­های بر پایه سرب مورد استفاده بوده است و هنوز هم در برخی مناطق برای رنگ آمیزی سطوح داخلی و خارجی خانه­ ها و دیگر ساختمان ها و رنگ کردن اسباب بازی­ها، مبلمان و تجهیزات زمین بازی و سایر وسایلی که بچه­ ها می­توانند با آن در تماس باشند، مورد استفاده قرار می­گیرد. در واقع پوشرنگ­های بر پایه سرب در هر کشوری یافت می­شوند. این نوع پوشرنگ هنوز هم در دسترس است و در بسیاری از بخش­های جهان در حال استفاده است؛ حتی در کشورهایی که استفاده از سرب در موارد خاص ممنوع شده است، پوشرنگ­های بر پایه سرب در کالاها و خانه­ های قدیمی یافت می­شوند.

قرارگیری در معرض پوشرنگ ­های سربی مستقل از شغل، عمدتاً در خانه، از خانه­ هایی که رنگ آن پوسته پوسته شده و یا به عنوان خانه­های قدیمی گچ کاری شده است و یا در طول تعمیر و بازسازی تخریب شده است، اتفاق می­افتد. اینها منجر به تولید گردوغبارهای سربی شده که می­تواند تنفس و یا قورت داده شود. خاک اطراف خانه نیز ممکن است آلوده شود. گرد و غبار خانه_­های آلوده به سرب می­تواند به عنوان شرکت کننده اصلی سرب موجود در بدن بچه ­ها شناخته شود. بچه­ های جوان­تر به خصوص از طریق فعالیت­های دست به دهان در خطر تنفس سرب هستند. علاوه بر این بعضی بچه­ ها تکه­ خورده های پوشرنگ­های سربی را می­خورند. همچنین بچه­ های جوان­تر می­توانند از طریق در دهان گذاشتن اسباب بازی­ها و اشیای رنگی در معرض سرب قرار گیرند. در بعضی از کشورها، پوشرنگ­های برپایه سرب می تواند شایع­ترین و خطرناک­ترین منابع قرارگرفتن در معرض سرب برای بچه­ها باشد.

بنابراین حذف پوشرنگ­های سربی ازخانه ­ها و اماکن و عدم استفاده از این نوع پوشرنگ­ در نواحی مسکونی و اسباب و اثاثیه، تجهیزات و اسباب بازی­ها، نقش مهمی در جلوگیری از سمیت سرب دارد. توانایی تعیین دقیق غلظت سرب در پوشرنگ­های جدید و پوشرنگ­های خشک شده روی سطوح، الزامی است.

 

1. روش­های تحلیلی در دسترس

سه ایده اصلی برای تعیین مقدار سرب موجود در پوشرنگ وجود دارد:

1. آزمون پوشرنگ در محل با استفاده از یک کیت تست شیمیایی
2. اندازه­ گیری مقدار سرب در پوشرنگ در محل با استفاده از دستگاه XRF
3. جمع آوری مقداری نمونه پوشرنگ و اندازه گیری مقدار سرب آن در آزمایشگاه با استفاده از روش­های تحلیلی مختلف

این رویکردها به طور خلاصه در جدول 1 آمده است.

 

جدول1- روش­های تعیین سرب در پوشرنگ

روش	توانایی ها	محدودیت ها
کیت های آزمون شیمیایی	نتایج فوری ارزان نسبتا ساده برای استفاده	دقت کم کیفی یا نیمه کیفی امکان ارزیابی عمدتاً در سطوح بالایی پوشرنگ ممکن است نیاز به تخریب سطح پوشرنگ باشد  دشواری مشاهده تغییر     پوشرنگ در رنگ­های تیره
طیف­سنجی فلورسانسی پرتو ایکس قابل حمل	دقت خوب نتایج فوری هزینه کم استفاده بدون آسیب به سطح رنگ سریع	امکان خطای بیشتر نسبت به روش آزمایشگاهی نیاز به بعضی آموزش­ها و تاییده­ها قیمت نسبتا بالای خرید اولیه دستگاه ناتوانی در اندازه ­گیری سرب موجود در پوشرنگ در اشیای کوچک و سطوحی با پیچیدگی و انحنای زیاد مثل بعضی اسباب­بازی­ها
تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی	دقیق­ترین روش بدون محدودیت­های فنی توانایی تعیین درصد سرب نامحلول و سرب محلول قابل استفاده برای پوشرنگ های جدید ( تر)	نیاز به کارکنان آزمایشگاهی آموزش دیده درصورتی که قرار است دستگاه خریده شود یا تنظیم شود، بسیار گران است. عدم دسترسی فوری به نتایج

 

 

  3-1-کیت های آزمون شیمیایی

محدوده وسیعی از کیت های آزمون شیمیایی از آزمون­های کیفی ساده گرفته تا آزمون­های نیمه کیفی پیچیده­تر وجود دارد. بسیاری از این آزمون­ها با تکیه بر تغییر رنگ، وجود سرب در غلظتی بیش از غلظتی معین را نشان می­دهند. در ساده­ترین کیت ها، بر مبنای اینکه تغییر رنگی اتفاق افتاده است یا خیر، نتایج مثبت است یا منفی. مثبت یعنی سرب بیش از آن غلظت مشخص موجود است و منفی یعنی مقدار سرب موجود بیشتر از غلظت مورد نظر نیست. آستانه غلظت برای تغییر رنگ وابسته به کیت آزمون مورد استفاده است. به عبارت دیگر هر کیت آزمونی در غلظت خاصی تغییر رنگ  می­دهد. و ممکن است در کشورهایی که این آزمون تجاری شده است، مقدار آن تنظیم شود. برای مثال در امریکا کیت های آزمون باید غلظت بالای 0/5 درصد سرب را مشخص کنند ( وزنی 5000 میلی­گرم/ کیلوگرم). بسته به موادی که در آن آزمون­ها برای استفاده هدف­گذاری شدند، بعضی کیت های آزمون شیمیایی ممکن است محدودیت های کمتری در شناسایی داشته باشند.

کیت های ساده تر به دو روش،  پوشرنگ را مورد آزمون قرار می­دهند، یا با استفاده از پنبه آغشته به معرف شیمیایی که روی سطح رنگ شده می­کشند و یا اینکه تکه ­ای پوشرنگ از ناحیه مشخص شده را جدا کرده و در ادامه در لوله­ای با معرف شیمیایی مخلوط می­کنند. کیت های آزمون پیچیده­تر، روش­های فلوئورومتریک یا فتومتریک را روی تکه­های پوشرنگ استفاده می­کنند. آژانس حفاظت محیط زیست ایالت متحده امریکا (USEPA) تعدادی از این کیت ها را مورد ارزیابی قرار داده است که اطلاعات بیشتر در وب سایت آن موجود است.

کیت های آزمون شیمیایی نسبتاً ارزان هستند و به آموزش خاصی نیاز ندارند. اگرچه با آموزش کاربران نتایج قابل اعتمادتری بدست خواهد آمد. دستیابی به نتایج در این روش فوری است. با این حال این کیت ها یک سری محدودیت ها دارند. کیت ها می­توانند تنها لایه­های رویی که در معرض تماس مستقیم قرار می­گیرند را آزمایش کنند. بنابراین برای آزمایش لایه­های زیرین که ممکن است حاوی مقدار سرب بیشتری باشد، لازم است سطح پوشرنگ را علامت گذاری کنند و یا تکه­ای از پوشرنگ را بردارند(بسته به نوع روش مورد استفاده). برای بعضی کیت ها ممکن است مشاهده تغییرات رنگی بسیار دشوار باشد. خصوصاً زمانی که آزمون بر روی پوشرنگ­هایی با رنگ تیره انجام می­شود. به طورکلی این این کیت ها نمی­تواند مقدار کمی سرب در پوشرنگ را اندازه­گیری کند. حتی روش­های نیمه کیفی تنها محدوده­ای از غلظت را تعیین می­کنند. در نهایت، کیت های آزمون شیمیایی ممکن است به لحاظ دقت هم دارای محدودیت باشند. به عبارت دیگر آنها ممکن است در جایی نشان دهند که سرب بیش از غلظت معین وجود دارد در حالی که اینطور نبوده (اشتباه مثبت false positive) و یا اینکه جایی نشان دهند سرب بیش­تر از غلظت مشخص وجود ندارد درصورتی که حقیقتاً وجود داشته(اشتباه منفی false negative).

 

3-2-طیف­ سنجی XRF

طیف ­سنجی بر مبنای این اصل است که به هنگام قرار گرفتن چیزی در معرض تابش پرتو پرانرژی، سرب ( مثل خیلی از عناصر دیگر) اشعهx  را در فرکانس مشخصی منتشر می­کند. شدت پرتوها اندازه­گیری می­شود و به مقدار سرب بر واحد سطح ( معمولاً در واحدهای میلی گرم بر سانتی متر مربع ) ربط داده می­شود. از آن جا که استانداردهای مربوط ممکن است به سایر واحدها نیز بیان شود( مثلا ppm) ضروری است نتایج XRF  تبدیل شوند. دستگاه XRF دستی می­تواند مقدار کل سرب در سطح رنگ شده را در محل و بدون آسیب رساندن به پوشرنگ و زیرآیند، اندازه­ گیری کند. استفاده از دستگاه های XRF دستی بسیار آسان است. اما به دلیل حضور پرتو خطرناک X به آموزش­های خاصی نیاز دارند. به طوری که در بعضی کشورها اپراتورها باید دارای گواهی باشند.

دقت دستگاه­ هایXRF دستی خوب است گرچه در مقایسه با روش تحلیل آزمایشگاهی مقدار خطای بیشتری دارند. دستگاه ­های XRFبسته به اندازه و مشخصات آنها برای اندازه گیری به یک سطح نسبتا بزرگ و مسطح نیاز دارند. از این رو، این روش به خصوص برای اندازه­گیری سطوح رنگی صاف تنطیم شده است اما برای ارزیابی سطوح بسیار پیچیده و ناهموار شامل بسیاری از اسباب بازی ها به دلیل اعتبار ضعیف نتایج و ناتوانی در تعیین دقیق مساحت سطح اندازه­گیری شده، کاربرد کمی دارد. بعضی دستگاه­های جدید ممکن است بر این محدودیت­ها غلبه کنند.

دستگاه ­های XRF دستی از چندین تولیدکننده در بازار موجود است. این دستگاه­ها نسبتاً گران هستند و قیمت آنها حدودا بین 10000 دلار تا 50000 دلار است. اما در عوض به تعمیرات و نگه­داری کمی نیاز دارند و هیچ گونه ماده مصرفی دیگری مورد نیاز نیست. سرعت اندازه گیری­ها بسیار  بالاست (حدود یک دقیقه گرچه نتایجی با دقت کمتر در مدت زمان کوتاه­تری نیز بدست می­آیند).

برای تعیین مقدار سرب موجود در پوشرنگ با استفاده از دستگاه XRF، دستورالعمل­ها و راهنمایی­هایی از منابع مختلف از جمله تولیدکنندگان دستگاه و موسسات ملی در دسترس است.  

3-3-تجزیه و تحلیل­ های آزمایشگاهی

این رویکرد مستلزم آن است که یک نمونه از پوشرنگ، یا رنگ تازه اعمال شده و جدید یا رنگ خشک از سطح کنده شود، جمع آوری شود و در آزمایشگاه با استفاده از تکنیک­ های مختلف مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. لازمه آنالیزهای آزمایشگاهی، جمع ­آوری و آماده­سازی دقیق نمونه­ ها است.                              
برای پوشرنگ خشک روی سطوح، معمولاً توصیه می­شود که:

• از همه لایه­ های پوشرنگ نمونه­ گیری شوند، زیرا سطوح پایین تر احتمالاً حاوی سرب بیشتری هستند.
• حداقل ممکن از مواد زیرین (به عنوان مثال چوب، گچ، فلز) گنجانده شود از آن جا که ممکن است نتایج نادرستی را به ارمغان بیاورد.
• در یک خانه یا ساختمان، چندین نمونه از نواحی مختلف جمع آوری شود.
• موقعیت هر نمونه ثبت و ضبط شود.
• سطوح رنگی که از آن نمونه­ گیری شد، برای جلوگیری از قرار گرفتن در معرض پوشرنگ­های حاوی سرب تعمیر شوند.

کمترین مقدار نمونه مورد نیاز برای انجام این آزمون­ها، 300 میلی گرم است اگرچه این مقدار وابسته به غلظت سرب، آماده­سازی نمونه و روش تجزیه و تحلیل است. نتایج با واحدهای زیر بیان می­شود. در صورتی که وزن نمونه اندازه گیری شده است، با واحد وزن بر سانتی متر و اگر مساحت سطحی دقیق نمونه تعیین شده است به صورت وزن بر مساحت سطحی واحد بیان می­شود.

در آزمایشگاه، نمونه پوشرنگ قبل از تجزیه و تحلیل باید دستخوش تغییراتی گردد. برای اندازه گیری سرب کل، نمونه باید اسید دریافت کند. برای اندازه­ گیری سرب محلول ( یعنی سرب موجود برای جذب در صورت بلعیدن یا در دهان گذاشتن پوشرنگ توسط کودک) فرآیند استخراج اسید استفاده می­شود. اندازه­گیری سرب چه اندازه ­گیری سرب کل باشد، چه سرب محلول، به دلیل تجزیه و تحلیل و همچنین مقررات ملی مربوطه، بستگی دارد.

آنالیز واقعی می­تواند با استفاده از روش های مختلفی انجام شود. شامل طیف­سنجی جذب اتمی شعله (FAAS)، طیف­سنجی جذب اتمی گرافیتGFAAS)،طیف­سنجی نشر اتمی جفت پلاسمای القایی(ICP-AES). دستورالعمل­ها، توصیه­ ها و روش­ های عملیاتی استاندارد برای جمع ­آوری و آماده­سازی نمونه و تجزیه و تحلیل آن با استفاده از این روش­ها و دیگر روش­ها از منابع متعدد، از جمله تولید کنندگان، موسسات ملی و سازمان­های استاندارد بین المللی وجود دارند.

آنالیز آزمایشگاهی به عنوان دقیق­ترین روش برای تعیین مقدار سرب در پوشرنگ در نظر گرفته می­شود، اصول اطمینان از کیفیت (QA) به­طورکامل ارائه شده و در مورد نمونه­ پوشرنگ ­های چندلایه، همه لایه­های رنگ و نه زیرآیند را شامل می­شود. با این حال این روش به تعمیر سطح رنگ شده نیاز دارد. این روش، تنها روش برای اندازه­گیری مقدار سرب در پوشرنگ­های تر می­باشد. همچنین به زمان کافی و منابع مالی برای جمع­آوری نمونه، انتقال به آزمایشگاه و تجزیه و تحلیل آن نیاز دارد. آنالیز باید فقط توسط تکنسین آموزش دیده در آزمایشگاهی مناسب انجام شود.

در ادامه به اختصار سه مورد از پرتکرارترین روش های دستگاهی مورد استفاده در آزمایشگاه برای تعیین مقدار سرب در لایه­های پوشرنگ توضیح داده می­شود. FAAS، GFAAS وICP-AES . اگرچه این سه روش به لحاظ سطح دقت و حد آشکارسازی متفاوت از هم هستند، اما همه آنها برای تعیین میزان سرب پوشرنگ، در سطح دقت و آشکارسازی معمول مورد نیاز مناسب هستند.

3-3-1- طیف­ سنجی جذب اتمی شعله  FAAS

­طیف­سنجی جذب اتمی (AAS) بر اساس این واقعیت است که اتم­های آزاد، نور را در طول موج های مشخصی از عنصر  مورد نظر جذب می­کنند: 3/283 نانومتر در مورد حالت پایه اتم­های سرب. مقدار نور جذب شده می­تواند با یک مدل خطی به غلظت آنالیت در نمونه ارتباط داده شود. برای انجام اندازه­گیری AAS، نمونه­های حاوی سرب ابتدا باید توسط دستگاه مورد پردازش قرار گیرد تا بتواند اتم­های حالت پایه را به مانند بخار در مسیر نور دستگاه تولید کند، فرایندی که به نام اتمیزه شناخته می­شود. FAAS از هوا-استیلن برای اتمیزه کردن سرب در درجه حرارت 2600 درجه سانتی گراد استفاده می­کند.                                                     

محدوده آشکارسازی FAAS متوسط است. اما هنوز هم در اکثر موارد کافی است. دستگاه­های FAAS که برای اجرا به مهارت­های آزمایشگاهی نیاز دارد با و یا بدون نمونه­ساز خودکار به طور گسترده­ای قابل دسترسی هستند.
هزینه اولیه دستگاه نسبتا کم است و مواد مصرفی مانند گاز استیلن نسبتاً ارزان هستند. به نگهداری نسبتاً کمی نیاز دارند و توان خروجی نمونه می­تواند چندین نمونه در هر دقیقه باشد.

3-3-2- طیف­سنجی جذب اتمی گرافیت گرم GFAAS

GFAAS نوعی روش AAS است که از یک لوله­ی گرافیت الکتریکی گرم برای تبخیر و اتمیزه کردن آنالیت در دمای بالای 3000 درجه سانتیگراد قبل از آشکارسازی استفاده می­کند. ابزار  GFAASمحدودیت تشخیص بسیار کمی دارد و تنها به دریافت حجم بسیار کم نمونه نیاز دارد (حدود 20 میکرو لیتر).

اندازه گیری­های GFAAS اغلب در معرض تداخل­های قابل توجهی از پراکندگی نور و جذب مولکولی توسط ترکیبات ماتریس هستند که با استفاده از رویکردهای مختلف از جمله استفاده از اصلاح کننده­ها قابل اصلاح است. دستگاه GFAAS باید توسط تکنسین­های آزمایشگاهی آموزش دیده اجرا شود. دستگاه­های  GFAASبه طور گسترده­ای قابل دسترسی هستند و برای افزایش دقت و بازده، به نمونه­ساز خودکار نیاز دارند. هزینه اولیه دستگاه متوسط است و هزینه­های تعمیر و نگهداری و مواد مصرفی قابل توجه است. توان عملیاتی دستگاه حدودا یک نمونه در هر دو تا سه دقیقه است.

3-3-3-طیف سنجی انتشار اتمی جفت پلاسمای القایی ICP-AES

ICP-AES از منبع جفت پلاسمای القایی (دمای خیلی بالا گازهایی متشکل از الکترون­ها و یون­های باردار مثبت را یونیزه می­کند) برای تبدیل نمونه به یون­های و اتم­های تشکیل دهنده آن استفاده می­کند. تحت این شرایط انرژی بالا سرب همانند سایر عنصرها نور را در طول موج مشخصی منتشر می­کند. مقدار نور منتشر شده قابل اندازه­گیری است و می­تواند به غلظت سرب در نمونه ارتباط داده شود. از مزایای دستگاه هایICP-AES  این است که قادر به مشخص کردن همزمان چندین عنصر در نمونه هستند.

محدوده آشکارسازی برای عنصر سرب در این روش متوسط است، اما برای اندازه­گیری دقیق سرب در پوشرنگ با غلظت­های معمول مشاهده شده، کافی است. حجم متوسطی از نمونه مورد نیاز است. برخی تداخل­های طیفی رایج است اما قابل اصلاح هستند. دستگاه ICP-AES باید توسط افراد آزمایشگاهی آموزش دیده به کار گرفته شود. هزینه اولیه دستگاه بالاست اما ماده مصرفی اصلی تنها گاز آرگون است. هزینه­های تعمیر و نگهداری نیز به دلیل طراحی پیچیده­ی دستگاه نسبتاً بالا است. توان عملیاتی دستگاه متوسط است معمولاً حدود یک نمونه در هر دقیقه.

1. جنبه ­های مهم روش آزمایشگاهی

در شیمی تجزیه و تحلیلی، حتی دقیق­ترین و پیچیده­ترین دستگاه­ها هم، اگر نمونه­ها به طور مناسب جمع آوری و آماده سازی نشده باشند، اگر تجهیزات به درستی استفاده نشده باشد و یا اگر قواعد و پروتکل­های تحلیلی رعایت نشده باشد؛ نتایج نادرستی به دنبال خواهد داشت. در رابطه با اندازه­گیری­های سرب در پوشرنگ دو نگرانی وجود دارد که شامل آلودگی­های ناشناخته وQA  نامناسب می­باشد. در بخش­های زیر به این موارد پرداخته می­شود. 

4-1- جلوگیری از آلودگی­های خارجی

سرب، به خصوص در آنالیز آزمایشگاهی لایه­های پوشرنگ می­تواند به روش­های مختلفی نمونه را آلوده کند. آلودگی می­­تواند در طول جمع آوری نمونه، ذخیره سازی و حمل و نقل نمونه و در حین کار با نمونه اتفاق بیفتد. بنابراین کیفیت جمع آوری و کار با نمونه، جنبه بسیار مهمی برای تعیین دقیق سرب در پوشرنگ است. کار کردن با نمونه در آزمایشگاه به مانند جمع آوری نمونه، می­تواند موجب خطر و ریسک بالای آلودگی در این زمینه شود. آزمایشگاه­ها باید به مقدار سرب آزاد موجود ایزوله باشند و کارکنان آزمایشگاه به منظور جلوگیری از آلودگی نمونه باید کاملاً آموزش دیده باشند. برای روش­های مختلف تجزیه و تحلیلی، قواعد و پروتکل­های خاصی از سوی تولیدکننده­ها و سازمان­های استاندارد وجود دارد که این موارد باید دقیقا رعایت شوند. خطرات آلودگی می­تواند با بکارگیری اقدامات مناسب QA به طور قابل توجهی کاهش یابد.

   4-2- اطمینان کیفیت   QA

QA به تمام مراحلی که باید جهت اطمینان از حصول نتایج معتبر و قابل بازتولید طی شود، اشاره دارد. QA استفاده از روش­های صحیح علمی و فنی، برای بررسی­های آزمایشگاهی شامل انتخاب، جمع آوری، و ضبط و انتقال نمونه­ها، گزارش و تفسیر نتایج را در بردارد. آن همچنین به آموزش و مدیریت برای بهبود اعتبار بررسی­ها توجه دارد. از نقطه نظر تجزیه تحلیلی، QA می­تواند به دو مرحله تقسیم شود. 

1) ارزیابی اولیه یک روش تحلیلی به لحاظ عملی بودن آن که شامل خطی بودن، بازیابی، استانداردهای کالیبراسیون، تداخل می­باشد

2) و متعاقب آن ارزیابی کیفیت

ارزیابی کیفیت به کیفیت نتایج تحلیلی برمی­گردد که شامل دو جزء است:

1)کنترل کیفیت داخلی، که مجموعه­ای از رویه­های استفاده شده توسط کارکنان آزمایشگاه برای ارزیابی پیوسته نتایج است به این منظور که نتایجی با اعتبار کافی تولید شوند.   

2) ارزیابی کیفیت خارجی که سیستمی است برای چک کردن بی­غرضانه عملکرد آزمایشگاه توسط نماینده­ای خارجی

به منظور انجام تجزیه و تحلیل بر روی نمونه­های پوشرنگ، بسیار مهم است که اندازه­گیری­هایQA  شامل EQA توسط آزمایشگاه به طور مناسب دنبال شود. همچنین اعتبارنامه­های ملی و بین المللی باید درنظر گرفته شود.

 

مترجم: مهندس مطهره کرامتی نیا ،کارشناس ارشد مهندسی رنگ- موسسه پژوهشی علوم و فناوری رنگ و پوشش

(ادامه دارد …)

 

متن کامل این مقاله را در شماره 190ام دوماهنامه پوشرنگ که در پایان تیرماه منتشر شده است بخوانید. 

در صورت تمایل به دریافت نسخه نمونه رایگان و یا دریافت اشتراک با شماره های 02177523553 و 02177533158 داخلی 3 سرکارخانم ارشاد .تماس بگیرید. امکان اشتراک آنلاین بر روی صفحه اصلی همین سایت وجود دارد.